Uglerod zanjirlari

Organik birikmalarning xilma xilligi Uglerod atomining boshqa atomlar bilan o‘zaro bog‘lanib, zanjir hosil qila olishi tufaylidir. Bunday zanjirlarning uzunligi hech narsa bilan cheklanmaydi va ular o‘ta murakkab yo‘nalishlarda tarmoqlanishi mumkin.

Eng sodda organik birikmalar faqatgina uglerod (C) va vodorod (H) atomlaridan tashkil topgan bo‘ladi. Bunday bog‘lanishga ega moddalar uglevodorodlar deyiladi. Uglevodorodlar juda foydali moddalardir. Ular aralashma holatida neft mahsulotlari va tabiiy gaz tarkibida ko‘p miqdorda uchraydi. Bundan tashqari uglevodorodlar turli tuman mahsulotlarni ishlab chiqarishda asosiy hom-ashyo hisoblanadi.

Sobiq "irkit o'rdakcha" va hozirda "serviqor oqqush".

Titan elementi haqida

Butun boshli kimyoviy elementlar davriy jadvalida, 22-raqamli element - titanchalik "kamsitilgan" biror bir boshqa elementni topish qiyin. Ilm-fan inqilobi yuz bergan XX asrning o'rtalariga qadar hatto eng kuchli kimyogar mutaxassislar orasida ham titan haqida batafsil ma'lumot biluvchilar juda-juda kam edi. Garchi bu element tabiatda eng keng tarqalgan elementlar sirasiga kirsa ham, uning taqdiri shunday g'alati bo'lgan.

Yer qobig'ining 1/200 qismini aynan titan tashkil etadi (bu foiz hisobida 0.57% demakdir). Sizga bu raqam unchalik katta emasdek tuyilishi mumkin, lekin hisoblab ko'rsangiz natijadan hayratda qolasiz: har 1 tonna yer qobig'ida 5 kg atrofida titan mavjud. Tabiatda tarqalganligi bo'yicha titan kimyoviy elementlar ichida 10-o'rinda turadi. Qanday qilib kimyogarlar, "burnilarining tagida" bo'lgan shunday ko'p miqdorli elementni uzoq vaqtgacha payqashmagan ekan? Axir taqqoslasak, yer qobig'idagi titan miqdori xlordan uch barobar, fosfordan esa olti barobar ko'p bo'lib chiqmoqda-ku?! (Ushbu elementlar keng tarqalgan elementlar sanaladi - lol). Shuningdek titan, tabiatda mis, qo'rg'oshin, qalay singari metallardan ko'ra 60-300 barobar ko'proq uchraydi. Shunday bo'lsa ham, negadir u o'zini element sifatida kashf etilishini juda uzooooq kutishiga to'g'ri keldi...