Orbita . U Z

...Ilm-fan fazosi uzra!

  • Shrift o'lchamini kattalashtirish
  • Odatiy shrift o'lchami
  • Shrift o'lchamini kichiklashtirish
Orbita.uz

Slanesli neft

E-mail Chop etish PDF
Maqola Reytingi: / 3
Juda yomon!A'lo! 

Slanesli neft

Avvalo slanes haqida. Slanes - qatlam-qatlam ko'rinishdagi tog' jinsi bo'lib, bu qatlamlar osonlik bilan o'zaro ajraladi. Slanesli neft (inglizchasi - "shale oil") - yonuvchan slaneslarga qo'shimcha kimyoviy va mexanik ishlov berish natijasida olinadigan noaa'anaviy neft bo'lib, u kerogen moddasiga boy bo'lgan slaneslardan olinadi. Kerogen - butum holiga kelib qolgan organik moddadir. Slanesli neft olishda odatda salnes konlaridan olingan jinslarni piroliz qilinadi yoki gidrogenlanadi, yoxud, termik eritish bilan qayta ishlanadi. Bunda slaneslardagi organik moddalar qoldiqlari sintetik uglevodorodlarga, ya'ni, sintetik gaz va neftga aylanadi. Bunday usul bilan olingan neft to'g'ridan-to'g'ri yoqilg'i sifatida ishlatilishi, yoki, NQZ larda qo'shimcha qayta ishlanishi (oltingugurt va azot qoldiqlaridan tozalanishi) mumkin. Slanesli neft mahsulotlari ham an'anaviy neft mahsulotlari singari, ular bilan bir xil maqsadlarda qo'llanilishi mumkin.

Slanesli neft ("shale oil") atamasi shuningdek, an'anavaiy yengil neftni ifodalash uchun ham keng qo'llanliadi (ayniqsa AQSHda). Bunday neft ham slanesli qatlamlar jinslari va ularga yaqin zich kollektorlardan qazib olinadi. Lekin bunda piroliz va boshqa kimyoviy ta'sir usullari qo'llanilmaydi. Bunday yengil neft bilan slanesli neftni, o'zaro farqlab belgilash uchun, Xalqaro Energetika Agentligi, "light tight oil" (qisqacha LTO) atamasini qo'llashni tavsiya qiladi.

Yangilаndi: 17.02.2025 08:06
 

Plutonning yangi va eng tiniq tasvirlari

E-mail Chop etish PDF
Maqola Reytingi: / 2
Juda yomon!A'lo! 

Plutonning yangi va eng tiniq tasvirlari

14-iyul kuni Pluton mitti sayyorasiga yetib borgan New Horizons koinot apparati, ushbu mitti sayyora atrofini bir bora to'liq aylanib chiqqach, unga doir eng tiniq va keng ko'lamli fototasvirlarni Yerga uzatdi. Fortepiano o'lchamidagi ushbu koinot apparati, Pluton va uning 5 nafar tabiiy yo'ldoshlarini tadqiq qilish maqsadini ko'zlab, to'qqiz yil mobaynida 48280320 kilometr (3 milliard mil) masofani bosib o'tishiga to'g'ri keldi.

Yangilаndi: 14.02.2025 08:12
 

Nobel-2016. Mukofot sohiblarining kashfiyoti, XXI asr kompyuterlari sohasida inqilob yasashi mumkin.

E-mail Chop etish PDF
Maqola Reytingi: / 1
Juda yomon!A'lo! 

Nobel-2016. Mukofot sohiblarining kashfiyoti, XXI-asr kompyuterlari sohasida inqilob yasashi mumkin

Ma'lumingizkim, fizika sohasida 2016-yilgi Nobel mukofoti Britaniyalik uch nafar yetakchi fizik olimlarga - Maykl Kosterlits, Devid Tauless hamda, Dunkan Xoldeynlarga munosib ko'rildi. Mukofot hay'ati e'lon qilgan press-relizda, yuqoridagi olimlarga mukofot "materiyaning topologik fazalari hamda topologik faza o'tishlarini nazariy jihatdan kashf qilganliklari uchun"berilayotgani keltirib o'tilgan. Ushbu izoh bilan tanishgan ko'pchilikning fikratida "nazariy jihatdan" jumlasi qandaydir shubha-gumon uyg'otishi tabiiy. "Nazariy" so'zi orqali yuqoridagi uchlikning ilmiy ishlari faqat nazariyada (tasavvurda) bo'lib, undan biror amaliy naf chiqishi ehtimoli gumon ostiga olinadi. Faqat nazariy bilimlar uchun shunday nufuzli mukofotni berilmasa kerak to'g'rimi?

Yangilаndi: 31.01.2025 09:05
 

Ajoyib geometrik obyektlar - egri chiziqlar haqida

E-mail Chop etish PDF
Maqola Reytingi: / 8
Juda yomon!A'lo! 

Ajoyib geometrik obyektlar - egri chiziqlar haqida

Egri chiziqlar matematiklarni qadim davrlardanoq qiziqtirib keladi. To'laligicha egri chiziqli obyektlarga bag'ishlangan va ularni o'rganish tarixi haqida hikoya qiladigan kattagina tarixiy kitob yozish ham mumkin. Biroq egri chiziqning o'zi nima? Unga qanday ta'rif berish mumkin?

Mashhur nemis matematigi Feliks Klyayn kunlardan bir kun achchiqlanish bilan xitob qilib: "Egri chiziqqa ta'rif berishdan ham mujmal narsa yo'q!" - degan edi. Klyayn achchiqlanganicha bor. Bir qarashda juda sodda ko'rinadigan shunchaki egri chiziq tushunchasi eng kuchli matematiklar uchun ham biroz murakkab tushunchalar qatoriga kiradi. Shunga qaramay, egri chiziqlarning matematikadagi, ayniqsa texnikadagi muhim ahamiyatini inobatga olsak, ularni o'rganish bejizga ilm-fan oldidagi dolzarb masalalar sirasiga kirmasligini anglab yetamiz. Quyida ushbu murakkab geometrik obyektga imkon qadar sodda ta'riflar keltirishga harakat qilamiz.

Yangilаndi: 20.02.2025 10:41
 

Louson kriteriysi

E-mail Chop etish PDF
Maqola Reytingi: / 4
Juda yomon!A'lo! 

Louson kriteriysi

Termoyadro sintezi animatsiyasi

Termoyadro sintezi jarayonidan energiya manbai sifatida foydalanish imkonli bo'lishi uchun, zarrachalarning zichligi va ularni bir-biri bilan chegaraviy yaqin masofada tutib turish muddati (vaqti) ko'paytmasi muayyan qiymatdan yuqori bo'lishi zarur.

Termoyadro sintezining mohiyati shundaki, unda reaksiya davomida nisbatan yengil kimyoviy elementlar yadrosidan og'irroq elementlar shakllantiriladi. Bunday yadroviy sintez reaksiyalarning aksariyatida, reaksiya natijasida hosil bo'lgan yangi element yadrolarning massasi (ba'zan bunga qo'shimcha ravishda, ikkilamchi mahsulotlar massasi ham qo'shiladi) reaksiyada ishtirok etayotgan boshlang'ich yadrolarning massasidan kam bo'lib chiqadi. Eynshteynning mashhur E=mc2 formulasiga ko'ra, mazkur jarayonda, o'sha ortib qolayotgan massa - sof energiyaga aylanib chiqib ketadi. Aynan shunday yadroviy sintez reaksiyalari orqali odamzot o'z ehtiyoji uchun kerak bo'lgan energiya ishlab chiqarishi mumkin.

Yangilаndi: 29.01.2025 15:58
 


Maqolaning 87 sahifasi, jami 109 sаhifа
Banner

Orbital latifalar :) :)

"Dohiyona" qisqartirish:

СмешноУлыбаюсьПодмигиваю


Birliklar Konvertori

Birlik / Kattalik turini tanlang:
Qiymatni kiriting:

Natijaviy qiymat:

© Orbita.uz

Kontent statistikasi

Foydalanuvchilar soni : 368
Kiritilgan mаqolalar soni : 884
O'qilgan sahifalar soni : 13400618

Tafakkur durdonalari

Dunyo imoratlari ichida eng ulug'i - MAKTABDIR! (M Behbuduy)