Orbita . U Z

...Ilm-fan fazosi uzra!

  • Shrift o'lchamini kattalashtirish
  • Odatiy shrift o'lchami
  • Shrift o'lchamini kichiklashtirish
Orbita.uz

Seriy

E-mail Chop etish PDF
Maqola Reytingi: / 6
Juda yomon!A'lo! 

Seriy

Seriy - Mendeleyev kimyoviy elementlar davriy jadvalning VI-davr IIIB-guruh elementi. Atom raqami 58. Ce (lotincha Ceres so‘zidan) formulasi bilan belgilanadi. Seriy siyrak yer elementlari turkumining lantanoidlar oilasiga mansub, kumush-oq rangli yumshoq metall.

Tarixi va atama etimologiyasi.

Seriyni 1803-yilda deyarli bir vaqtning o‘zida bir-biridan mustaqil ravishda ikkita laboratoriyada kashf qilingan. Ulardan biri olmon kimyogari Martin Genrix Klaport (1743-1817) bo‘lsa, ikkinchi kashfiyotchilar Shvetsiyalik Yens Yakob Berselius (1779-1848) hamda, Vilgelm Xeyzinger (1766-1852) sanaladi. Berselius va Xeyzinger seriyni Shvetsiyaning Vestmanland hududidagi Bastnes shaxtalaridan olinadigan temir va mis rudasidan aniqlashgan. Yangi kashf qilingan element uchun nom sifatida avvaliga Klaport tomonidan "Sereriy" nomi taklif qilingan edi. Lekin, Berseliusga bu nom ma'qul kelmagan va uning talaffuzga qiyinligiga ishora qilgan holda, nomni qisqaroq qilib "Seriy" deb qo‘yishni taklif qilgan. Ko‘pchilik tomonidan Berseliusning taklifi ma'qullangach, ushbu elementga mazkur nom biriktirilgan.

Yangilаndi: 07.12.2018 16:08
 

Simob - suyuq element

E-mail Chop etish PDF
Maqola Reytingi: / 13
Juda yomon!A'lo! 

Simob - suyuq element

Qalay va qo'rg'oshin nisbatan past haroratlarda ham erishini siz yaxshi bilasiz. Ularning erishi uchun 200-300 °C orasidagi harorat kifoya qiladi. Ishqoriy metallar yanada pastroq haroratlarda ham erib, suyuqlanib ketadi. Masalan, seziy metallining erishi uchun Quyoshli kundagi issiq harorat yetarli bo'ladi.

Shunday bir metall borki, hatto sovuq haroratda ham suyuqligicha qolaveradi. Bu - davriy jadvaldagi 80-raqamli element - simob elementidir. Simob - suv muzlaydigan haroratdan, ya'ni, selsiy bo'yicha 0 °C dan ham -39 daraja past haroratdagina qotadi.

1759-yilgacha hech kim simobni qattiq holatga o'tkazishga urinib ham ko'rmagan. Chunki, hech kim simobning aslida metall ekanini bilmagan.

Yangilаndi: 06.02.2025 10:45
 

Golf koptogi fizikasi

E-mail Chop etish PDF
Maqola Reytingi: / 3
Juda yomon!A'lo! 

Golf koptogi fizikasi

Golf butun dunyoda eng ommabop o‘yinlardan biri sanaladi. Uni avvallari faqat villasida keng yaylovi bor kiborlar o‘ynashgan bo‘lsa, keyinchalik golf juda keng ommalashdi va hozirda olimpiya sport turlari dasturiga ham kiritilgan. Tabiat qo‘ynida faol hordiq chiqarish uchun golf eng yaxshi variantlardan biri desak mubolag‘a bo‘lmaydi.

Golfga qiziqqan va muntazam o‘ynaydigan shinavandalar yaxshi bilishadiki, golfchi uchun eng rasvo ish - koptokning qumloqqa o‘tirib qolishi, aksincha, golfchining eng yaqin do‘sti - golf koptogidagi g‘adir-budirliklar bo‘ladi. Ko‘pchilik golf koptogidagi o‘sha g‘adir-budirliklarni shunchaki dizayn uchun qilingan deb o‘ylaydi. Aslida, golf koptogining fervey bilan olis parvoz qilishini ta'minlovchi mukammal "aerodinamika" aynan o‘sha g‘adir-budirliklarda yashiringan.

Yangilаndi: 30.11.2018 18:42
 

Robert Raketachi

E-mail Chop etish PDF
Maqola Reytingi: / 3
Juda yomon!A'lo! 

Robert Raketachi

Qattiq yoqilg'ili raketalar paydo bo'lganiga ming yildan o'tdi. Mohiyatan, bu - katta feyrverk, mushakbozlik uchun qo'llaniladigan raketalardir. Haqiqiy ma'nodagi kosmik raketalar yasashni orzu qilgan ilk konstruktorlar, raketaning ochiq koinotga uchib yetib borishi uchun, qo'shimcha ravishda suyuq yoqilg'i quvvati ham zarur bo'ladi deb hisoblashgan. Lekin, undan ham avval, koinotga uchib chiqa oladigan raketa texnologiyalarini o'zini yaratish zarur edi.

Kosmosga parvoz qilish uchun raketa shunday dvigatelga ega bo'lishi kerakki, u har qanday sharoitda ham ishlab, zaruriy energiya va harakatni ta'minlab berib tursin. ya'ni, bunday dvigatel raketani koinotga uchirib yuboradigan start maydonchasida ham, atmosferaning bosim past bo'lgan yuqori siyrak qatlamlarida ham, shuningdek, deyarli vakuum holati bo'lmish ochiq koinotda ham ishlashi shart.

Yangilаndi: 14.02.2025 10:47
 

Eksponensial ko'payish

E-mail Chop etish PDF
Maqola Reytingi: / 2
Juda yomon!A'lo! 

Eksponensial ko'payish

Agar populyatsiyaning miqdoriy o'sishi bosh soniga proporsional bo'lsa, unda, populyatsiya eksponensial ko'payadi.

"Eksponensial o'sish" iborasi bizning leksikonimizda odatda qandaydir shiddatli, to'xtovsiz o'sish jarayonini ifodalaydi. Masalan, matbuotda shahar aholining shiddatli o'sishini shunday ta'riflashadi. Yoki, shaharlar sonining ortishini o'zi ham eksponensial o'sish deyiladi. Biroq, o'z nomi bilan aniq fan bo'lgan matematikada ushbu termin aniq bir turdagi o'sish jarayonini ifodalaydi.

Eksponensial o'sish deganda, populyatsiyaning o'sishi populyatsiyaning joriy umumiy soniga proporsionalligi tushuniladi. Populyatsiyaning o'sishi esa, tug'ilishlar sonidan o'limlar soni ayirmasiga teng bo'ladi. Masalan, odam populyatsiyasi uchun, tug'ilishi koeffitsienti, joriy paytdagi reproduktiv yoshdagi juftliklar soniga taxminan teng bo'ladi; o'lim koeffitsienti esa, populyatsiyadagi odamlar soniga taxminan teng bo'ladi (uni N bilan belgilaymiz). Shunda, taqribiy yaqinlashish bilan:

Yangilаndi: 29.01.2025 15:46
 


Maqolaning 66 sahifasi, jami 109 sаhifа
Banner

Orbital latifalar :) :)

СмешноУлыбаюсьПодмигиваю

Fizika o'qituvchisi bolalarga savol beryapti:

-1 kg temir og'irmi, yoki, 1 kg paxtami?

Bir olg'ir so'zamol bola javob qaytradi:

-Domla oyoqqa tushib ketsami, yoki, tarozida tortib ko'rsami?


Birliklar Konvertori

Birlik / Kattalik turini tanlang:
Qiymatni kiriting:

Natijaviy qiymat:

© Orbita.uz

Kontent statistikasi

Foydalanuvchilar soni : 368
Kiritilgan mаqolalar soni : 884
O'qilgan sahifalar soni : 13401568

Tafakkur durdonalari

Dunyo imoratlari ichida eng ulug'i - MAKTABDIR! (M Behbuduy)