Orbita . U Z

...Ilm-fan fazosi uzra!

  • Shrift o'lchamini kattalashtirish
  • Odatiy shrift o'lchami
  • Shrift o'lchamini kichiklashtirish
Orbita.uz

Gravitatsion to'lqinlar bu olamda oltin qayerdan paydo bo'lishi sirini ochib berdi

E-mail Chop etish PDF
Maqola Reytingi: / 14
Juda yomon!A'lo! 

Gravitatsion to'lqinlar bu olamda oltin qayerdan paydo bo'lishi sirini ochib berdi

Oltin olma duo ol... yoxud Koinot ismli alkimyogarning hunarlari haqida...

Xalqimizda ajoyib bir maqol bor: "Oltin olma duo ol..." deyishadi. Biz hozir falsafaga yo'grilgan odobnoma darsi o'tmoqchi emasmiz. Shunchaki, Koinotda oltin aslida qayerdan olinishini ilmiy isbotlangani haqida ma'lumot bermoqchimiz Смешно.

Xabaringiz bor, 2016-yilda gravitatsion to'lqinlarni qayd etgani bilan dunyoga tanilgan LIGO rasadxonasi olimlari fizika bo'yicha Nobel-2017 mukofotiga loyiq ko'rildilar. Aslida, o'sha 2016-yilgi kashfiyot, ya'ni, gravitatsion to'lqinlarning aniqlanishi shunchaki ularning mavjudligini tasdiqlashdangina iborat emasdi. Balki, uning ahamiyatini yanada oshiradigan jihat ham borki, u ham bo'lsa, LIGO rasadxonasi, astronomiyada mutlaqo yangi yo'nalish - gravitatsiya to'lqinlari vositasida Koinotni kuzatish usulini ham ochib bergani bo'lgan. Ya'ni, mazkur rasadxona olimlari, Koinotdagi favqulodda yirik obyektlarning, masalan, qora tuynuklar, yoki, neytron yulduzlarning to'qnashishi natijasida, butun Koinot bo'ylab yoyilgan fazo-vaqt kontinuumining (zamon-makon uyg'unligining) tebranishlarini "eshitish"ga muvaffaq bo'lishdi.

Yangilаndi: 31.01.2025 08:59
 

Kislotalar va asoslar

E-mail Chop etish PDF
Maqola Reytingi: / 23
Juda yomon!A'lo! 

Kislotalar va asoslar

Kislota tushunchasiga suvdan vodorod ionini ajratib chiqaradigan modda deb; yoki, o'zidagi protonni boshqa moddaga uzata oladigan modda deb; yoki, elektron juftlikni o'ziga biriktirib olish xususiyatiga ega bo'lgan modda deb ta'rif berish mumkin.

Asos tushunchasiga esa, suvdan gidroksid-ion ajratib chiqaradigan modda deb; yoki, proton qabul qila oladigan modda deb, yoki, elektron juftlikni uzata oladigan modda deb ta'rif berish mumkin.

Biz o'zimizning kundalik maishiy turmush tajribamizdan kelib chiqib, ayrim moddalarning o'ta faol korrozion xossalarga ega ekanini yaxshi bilamiz. Masalan, avtomashina akkumulyatoridagi kislota kiyimga tegib ketsa, u kiyimning o'sha joyini darhol kuydiradi va teshib qo'yadi (yemirib yuboradi). Biz uyni tozalash, xususan, kafellar va vannani artish uchun ba'zan ammiak eritmalaridan, yoki, boshqa tozalash vositalaridan foydalanamiz. Ushbu korrozion faol moddalar kimyogarlarga professional tilda kislotalar va asoslar nomi ostida yaxshi ma'lum.

Yangilаndi: 13.02.2025 15:58
 

Jonatan Sviftdan salomlar: Fobos va Deymosning kashf etilishi

E-mail Chop etish PDF
Maqola Reytingi: / 6
Juda yomon!A'lo! 

Jonatan Sviftdan salomlar: Fobos va Deymosning kashf etilishi

XIX-asrning ikkinchi yarmida astronomlar sayyoralarning tabiiy yo'ldoshlarining aniq sonini bilib bo'ldik degan fikrga kelib bo'lgan edilar. Ya'ni, Yerning yagona tabiiy yo'ldoshi - Oy bo'lib, Merkuriy, Venera va Marsning tabiiy yo'ldoshlari yo'q deb hisoblanardi. Yupiterda to'rtta, Saturnda esa sakkizta tabiiy yo'ldosh mavjud degan ishonch hattoki fizika darsliklarida ta'kid bilan keltirilardi. E'tibor bering: Yerda 1 ta, Yupiterda 4 ta, Saturnda esa 8 ta. Agar, Yer va Yupiter orasidagi sayyora - Marsda ham 2 ta yo'ldosh bo'lganida, sayyoralarning tabiiy yo'ldoshlari soni, ularning Quyoshdan uzoqlashish tartibi bo'yicha geometrik progressiyani hosil qilgan bo'lardi.

Yangilаndi: 14.02.2025 10:44
 

Oltingugurt - sariq element

E-mail Chop etish PDF
Maqola Reytingi: / 18
Juda yomon!A'lo! 

Oltingugurt - sariq element

16-raqamli element hammaga yaxshi tanish. Odamzot oltingugurtni juda qadim zamonlardan yaxshi biladi. Lekin, oltingugurt mustaqil kimyoviy element sifatida faqatgina 1777-yilga kelib tan olingan. Oltingugurtni alohida kimyoviy element ekanligini isbotlagan olim mashhur farang kimyogari Antuan Lavuaze (1743-1794) bo'ladi.

Oltingugurtning lotincha nomlanishi, ya'ni, "sulfur"ning kelib chiqish ildizi ma'lum emas. o'zbek tilidagi biz bilgan nomlanishi esa turkiy tildagi "oltin" va forscha "gugurt" so'zlarining qo'shilishidan yasalgan. Uning "yonish", "olov" so'zlariga aloqadorligi taxmin qilinadi. Oltingugurt haqiqatan ham yaxshi yonadi va bejizga u forslarda gugurt bilan qiyoslanmagan. Rus tilida oltingugurtni sera ("сера") deyiladi. Qadimgi rus tilida har qanday yonuvchan moddani sera deyilgan. Element nomi ham shundan kelib chiqqan bo'lishi mumkin.

Yangilаndi: 23.01.2025 14:23
 

Geliy

E-mail Chop etish PDF
Maqola Reytingi: / 12
Juda yomon!A'lo! 

Geliy

Geliy - kimyoviy elementlar davriy jadvalining ikkinchi elementi. Formulasi He. Davriy jadvalning birinchi davri, 18-guruhida joylashgan. Inert gazlar turkumining eng birinchi gazi hisoblanadi.

Oddiy modda sifatidagi geliy bir atomli, rangsiz, hidsiz, inert gaz.  Geliy borliqda eng ko'p tarqalgan elementlardan biri, sifatida faqat vodoroddan keyingi o'rinda turadi. Shuningdek, geliy kimyoviy moddalar ichida ham, eng yengil moddalardan biri bo'lib, undan yengil modda faqat vodorod bo'ladi. Geliy - hozirda ma'lum moddalar ichida eng past qaynash haroratiga ega modda sanaladi.

Yangilаndi: 31.01.2025 08:52
 


Maqolaning 52 sahifasi, jami 109 sаhifа
Banner

Orbital latifalar :) :)

СмешноУлыбаюсьПодмигиваю

Agar qizil qalpoqcha,
bo'ridan yorug'lik tezligiga yaqin tezlikda qochsa,
u infraqizil qalpoqchaga aylanadi...


Birliklar Konvertori

Birlik / Kattalik turini tanlang:
Qiymatni kiriting:

Natijaviy qiymat:

© Orbita.uz

Kontent statistikasi

Foydalanuvchilar soni : 368
Kiritilgan mаqolalar soni : 884
O'qilgan sahifalar soni : 13401725

Tafakkur durdonalari

Dunyo imoratlari ichida eng ulug'i - MAKTABDIR! (M Behbuduy)