Orbita . U Z

...Ilm-fan fazosi uzra!

  • Shrift o'lchamini kattalashtirish
  • Odatiy shrift o'lchami
  • Shrift o'lchamini kichiklashtirish
Orbita.uz

Yer Sayyorasining tuzilishi qanday? (Infografika)

E-mail Chop etish PDF
Maqola Reytingi: / 41
Juda yomon!A'lo! 

Yer Sayyorasining tuzilishi qanday?

Yer - Quyosh tizimidagi sayyoralar ichida, tartib bo‘yicha uchinchi, o‘lchamlariga ko‘ra beshinchi o‘rinda turuvchi sayyoradir. Shuningdek, ona sayyoramiz, insoniyatga ma'lum bo‘lgan sayyoralar ichida, tiriklik mavjud bo‘lgan yagona sayyora. Ilmiy farazlarga ko‘ra, Yer, Quyosh tizimidagi boshqa sayyoralar singari, Quyosh gaz-chang tumanligidan, bundan taxminan 4.5 milliard yil avval paydo bo‘lgan.

Yer sayyorasi shakliga ko‘ra, yassi ellipsoidga o‘xshash bo‘lib, "Geoid" deb ataladi. Geoid va unga o‘xshash (approksimatsion) ellipsoid orasidagi farq 100 metr atrofida[1]. Sayyoramizning o‘rtacha diametri 12742 kilometr. Aylanasi esa ?40000 kilometr. Yerning ekvatori, o‘ziga xos do‘nglikni hosil qilgan. Uning ekvatorial diametri, qutblar orasidagi diametridan 42.6 kilometr uzunroq. Yer sirtidagi eng baland nuqta, Everest cho‘qqisi (Jomolungma) bo‘lib, u dengiz sathidan 8848 kilometr balandlikda joylashgan. Eng chuqur botiqligi esa, Marianna botig‘i bo‘lib, u dengiz sathidan 994 metr pastda joylashgan. Ekvator do‘ngligi hisobiga, Yer markazidan eng uzoq joylashgan nuqta Everest cho‘qqisi emas, balki, ekvatorga yaqinroq joylashgan boshqa cho‘qqilar - Ekvadordagi Chimboraso vulqoni cho‘qqisi hamda, Perudagi Uaskaran tog‘i tepasi hisoblanadi.

Yangilаndi: 21.11.2018 17:51
 

Dengiz mili

E-mail Chop etish PDF
Maqola Reytingi: / 9
Juda yomon!A'lo! 

Dengiz mili

Dengiz mili - asosan dengizchilikda va qisman aviatsiyada qo'llaniladigan, shuningdek dengizbo'yi mamlakatlarida hududiy qirg'oq masofasi va hududiy suvlar chegarasini belgilash uchun ishlatiladigan masofa o'lchov birligi bo'lib, SI Xalqaro Birliklar Tizimiga kirmaydigan birlikdir. Belgilanishi OTXQ va Xalqaro gidrografiya jamiyati qoidalariga ko'ra M tarzida qabul qilingan (inglizcha mile so'zidan). Lekin, fuqaro aviatsiyasi xalqaro tashkiloti NM tarzida (Nautical Mile so'zlarining bosh harflaridan), hamda ayrim boshqa tashkilotlarda nm tarzida belgilanishi ham uchrab turadi. Lekin, ushbu nm tarzida belgilanishi O'TXQ tomonidan ma'qullanmagan va qo'llashga tavsiya etilmaydi. Chunki, u nanometr birligining belgisi bilan aynan bir xil bo'lib qoladi. O'zbekchada qisqartma tarzida DM deb yozilishi maqsadga muvofiq bo'ladi.

Yangilаndi: 07.02.2025 14:00
 

Albert Eynshteyn hayoti fotosuratlarda (40 ta rasm)

E-mail Chop etish PDF
Maqola Reytingi: / 18
Juda yomon!A'lo! 

Albert Eynshteyn hayoti fotosuratlarda (40 ta rasm)

XX-asrning shubhasiz eng buyuk fiziklaridan bo'lmish Albert Eynshteynning umr lahzalarini tarixga muhrlagan ushbu oq-qora fotosuratlar, uninng yorqin va murakkab hayot yo'li haqida tilsiz guvohlik berib turibdi. Quyidagi fotosuratlar, Eynshteyn siymosi, uni o'rab turgan muhit va olimlar davrasi haqida yorqin tasavvurlar hosil qilishga ko'maklashadi degan umiddamiz...

Yangilаndi: 18.02.2025 08:18
 

Paroxod

E-mail Chop etish PDF
Maqola Reytingi: / 12
Juda yomon!A'lo! 

Paroxod

O'zi harakatlanadigan va shamol yo'nalishiga qarshi suza oladigan kema haqidagi fikrlar, to'g'rirog'i, orzular odamlarda juda qadimdan mavjud bo'lgan. Bunday kemalarga ayniqsa, daryolarda oqimga qarshi suzib qatnaydigan kema boshqaruvchilari ko'proq intizor bo'lishgan. Notekis o'zan bo'ylab yuqori tomon suzishda yelkan yoki, eshkakchilar kuchidan foydalanish juda murakkab bo'lib, ko'pincha bunday suzishning imkoni deyarli bo'lmagan. Kemalarni, yoki, yuklarni oqimga qarshi tortish uchun burloqlar mehnatidan foydalanishga to'g'ri kelardi. Lekin burloqlar bu ishni juda sekin bajarishardi. Shunday muammolar tufayli, ayniqsa daryo transportida oqimga qarshi suzish uchun yelkan va eshkak vositasini istisno qiluvchi, lekin kemani oldinga bemalol harakatlantira oladigan yurituvchi kuchga ehtiyoj kuchli bo'lgan. Bunday shamol kuchi va qo'l mehnatidan mustaqil harakatlana oladigan kemaning ilk loyihasini o'rta asrlarda yashagan mexaniklar taklif qilishgan. Taxminan 527 yilga oid bo'lgan qadimgi qo'lyozmalarning birida suv tegirmoni vositasida harakatlantirilishi ko'zda tutilgan kema modeli tasvirlangan. Faqat unda suv tegirmonni kemaga o'rnatilgach, baribir uni yoki odam, yoki hayvon kuchi evaziga aylantirib turish zarur bo'lgan.

Yangilаndi: 23.01.2025 13:58
 

Silashi ko'pyog'i

E-mail Chop etish PDF
Maqola Reytingi: / 4
Juda yomon!A'lo! 

Silashi ko'pyog'i

Ko'pyoq deb, yoqlari tekisliklardan va qirralari to'g'ri chiziqdan iborat bo'lgan uch o'lchovli jismlarni aytiladi. Kub, to'g'ri tetraedr singari ko'pyoqlarni deyarli hamma yaxshi taniydi. To'g'ri tetraedr bu - teng yonli uchburchaklardan yasalgan to'rt tomonli piramidadir. Ko'pyoqni "to'g'ri ko'pyoq" deb atash uchun, ushbu ko'pyoqning hamma yoqlari teng bo'lishi kerak.

Silashi ko'pyog'ini 1977-yilda vengr matematigi Layosh Silashi tomonidan aniqlangan. Silashi ko'pyog'i geometriyada geptaedr, ya'ni, yettiyoq deb yuritiladi (ya'ni, uning yettita yoqlari mavjud). Yetti yoqlarning har biri oltiburchaklardan iborat bo'lib, 21 ta qirra va 14 uchga va bitta tirqishga ega. Silashi ko'pyog'i 180° lik simmetriyaga ega. Yoqlarning uch jufti o'zaro kongruentdir. Ya'ni, ular bir xil o'lcham va shaklga egadirlar. Qolgan yoqlar esa o'zaro simmetrik oltiburchaklardan iborat.

Yangilаndi: 26.02.2025 09:00
 


Maqolaning 51 sahifasi, jami 109 sаhifа
Banner

Orbital latifalar :) :)

Matematikning hayotidagi eng go‘zal lahzalari - uning teorema isbotini topgani, lekin, qilgan xatosini hali fahmlamagini vaqtlari bo‘lsa kerak.


Birliklar Konvertori

Birlik / Kattalik turini tanlang:
Qiymatni kiriting:

Natijaviy qiymat:

© Orbita.uz

Kontent statistikasi

Foydalanuvchilar soni : 368
Kiritilgan mаqolalar soni : 884
O'qilgan sahifalar soni : 13401549

Tafakkur durdonalari

Dunyoda ilmdan o'zga najot yo'q va bo'lmagay! (Imom Buxoriy)