Orbita . U Z

...Ilm-fan fazosi uzra!

  • Shrift o'lchamini kattalashtirish
  • Odatiy shrift o'lchami
  • Shrift o'lchamini kichiklashtirish
Bosh sahifa Xalqaro Birliklar Tizimi - SI
Fizik kattaliklarning xalqaro birliklari tizmi - SI

Bu bo'limda Siz hozirgi kunda fan-texnikaning turli sohalarida amal qilib kelayotgan Xalqaro Birliklar tizimi va uning tarkibiy birliklari bilan tanishasiz...



Kilomol (kmol)

E-mail Chop etish PDF
Maqola Reytingi: / 2
Juda yomon!A'lo! 

Kilomol (kmol)

Saytimizdagi Modda miqdori maqolasida- mol birligi va molyar kattaliklar haqida batafsil gapirib oʻtdik. Boshqa sohalardagi kabi, kimyo va molekulyar fizikada ham molning karrali va ulushli birliklari va yana anchagina hosilaviy birliklari ham bor. Ular bevosita oʻlchashlar natijasida topilmay, balki hisoblash natijasida aniqlanadi. Molning karrali (kilomol—kmol) va ulushli (millimol — mmol, mikromol — mkmol) birliklarini Xalqaro tizim birliklari bilan bir qatorda ishlatishga yoʻl qoʻyiladi.Shuni taʼkidlab oʻtish kerakki, kmol, mmol, mkmol molning hosilaviy birliklari emas! Balki yuqorida aytilganidek, uning karrali va ulushli birliklaridir.

Shunday qilib, kmol (103 mol)—12 kg 12C tarkibida qancha uglerod atomi boʻlsa, shuncha molekula (atom, ion yoki boshqa elementar zarrachalar) boʻlgan modda miqdoridir. mol kilogramm asosida hosil qilingan birliklar bilan birga hosilaviy mol birliklarining hosil qilinishida ham ishtirok etadi. Bunda yuqorida aytilgan, kilogramm bilan ifodalangan massa oʻrnida mol ishlatilgan hollarda— kilomol, gramm bilan ifodalangan massa oʻrnida esa — mol ishlatish mumkin degan fikr oʻz-oʻzidan isbotlanadi.

Yangilаndi: 24.05.2019 09:20
 

Ba'zi kimyoviy kattaliklarning belgilanishi

E-mail Chop etish PDF
Maqola Reytingi: / 7
Juda yomon!A'lo! 

Xllqaro birliklar tizimii kattaliklarning yagonoa belgilanishlarini qabul qilgan. Bu belgilanishlarga amal qilish shart.

Yuqorida aytilganlardan tashqari, mutaxassislar uchun quyidagilar ham muhimdir:

- elementning, masalan, temirning, nisbiy atom massasi Ar,Fe (indeksdagi r harfi lotinch relatio - nisbat sozidan kelib chiqadi);

- moddaning, masalan uglerod (IV) oksidning nisbiy molekulyar massasi - Mr , CO2

- molyar hajm - Vm (m3/mol);

- gazning, masalan, kislorodning hajmi - V (O2)


Bizni ijtimoiy tarmoqlarda ham kuzatib boring:

Feysbukda: https://www.facebook.com/Orbita.Uz/

Tvitterda: @OrbitaUz

Google+ : https://plus.google.com/104225891102513041205/posts/

Telegramdagi kanalimiz: https://telegram.me/OrbitaUz

 

Yangilаndi: 14.09.2018 10:08
 

Termokimyoviy kaloriya

E-mail Chop etish PDF
Maqola Reytingi: / 1
Juda yomon!A'lo! 

Termokimyoviy kaloriya

Xalqaro birliklar tizimida issiqlik miqdori va energiyaning boshqa turlari uchun ham qabul qilingan birlik — Joul (J) dir. Shu bilan birga, fanda ko’pdan beri issiqlik miqdorining biron tizimga kirmagan birligi — termokimyoviy kaloriya ishlatilar edi. Bu birlik 4,1840 J ga teng va 4,1868 J (aniq) ga teng boʻlgan Xalqaro kaloriyadan biroz kichik.

Shuning uchun yetmishinchi yillargacha termokimyoviy kaloriyani ham vaqtincha ishlatishga yo‘l qo‘yilgan edi. Termokimyoviy kaloriya va Joul o‘rtasidagi munosabat quyidagicha.

1934-yilda Doimiy xalqaro termokimyoviy komissiya, elektr kattaliklarni o‘lchash uchun o‘sha vaqtda mavjud boʻlgan ikkita amaliy o‘lchovlar tizimi — Xalqaro birliklar tizimi va Mutlaq amaliy birliklar tizimi borligini e’tiborga olib, termokimyoviy o’lchovlar uchun o’sha paytda keng tarqalgan 15-graduslikaloriyanisaqlab qolishni va uning Joul bilan quyidagi nisbatda ishlatilishini tavsiya etdi:

1 kal15= 4,1833 xalqaro Joul.

Suvning issiqlik sig‘imini aniqlash boʻyicha o‘tkazilgan keyingi tajribalar shuni ko‘rsatdiki, 4,1833 xalqaro Joul birligi 1 g toza suvni 14,5 dan 15,5 °C haroratgacha (ya’ni 1 kal15) isitish uchun zarur boʻlgan issiqlik miqdoriga mos kelmas ekan.

1948-yildan boshlab Xalqaro elektr birliklardan Mutlaq birliklarga o‘tilishi munosabati bilan, xalqaro va mutlaq Joullar o’rtasidagi nisbatlar quyidagicha belgilandi:

1 xalqaro Joul = 1,00019 mutlaq Joul.

Shuning uchun kimyoviy termodinamikada hozir ham ba’zan yuqorida ko‘rsatilgan termokimyoviy kaloriya birligi uchrab turadi:

1termokimyoviykaloriya= 4,1840 J

Bu son 4,1855 sonning 1,00019 ga ko‘paytmasining yaxlitlangan ko‘rinishidir.


Bizni ijtimoiy tarmoqlarda ham kuzatib boring:

Feysbukda: https://www.facebook.com/Orbita.Uz/

Tvitterda: @OrbitaUz

Google+ : https://plus.google.com/104225891102513041205/posts/

Telegramdagi kanalimiz: https://telegram.me/OrbitaUz

Yangilаndi: 25.02.2019 07:56
 

Uzunlik va Masofa

E-mail Chop etish PDF
Maqola Reytingi: / 22
Juda yomon!A'lo! 

SI halqaro birliklar tizimida uzunlik va masofa birligi deb Metr qabul qilingan.

Belgilanishi - m

O'lchamligi - L (inglizcha "Length" so'zidan)

Ta'rifi: Metr yorug'likning vakuumda 1/299 792 458 sekund vaqt oralig'ida bosib o'tgan masofasiga teng.

Etimologik tarixi: yunoncha metron, Lotincha metrum so'zlaridan XIV-asrda Yevropa tillariga kirib kelgan, XVII-asr Fransuzcha METRE'- o'lchov, o'lchagich

Uzunlik va masofa birligining nomi sifatida, polyak olimi Tit Burattini (1615-1682) tomonidan fanga taklif etilgan.

Yangilаndi: 17.01.2019 14:47
 


Maqolaning 9 sahifasi, jami 9 sаhifа
Banner

Orbita.Uz infotekasi

Milliy bayramlarimiz

Yaqin kunlardagi rasmiy bayramlar, kasb bayramlari, muhim tarixiy va xalqaro sanalar.

26 - may - Kimyogarlar kuni


1 - iyun - Xalqaro bolalarni himoya qilish kuni


5 - iyun - Iyd al-Fitr - Ramazon hayiti (Dam olish kuni) (oy chiqishiga qarab bir kunga o'zgarishi mumkin)


13 - Iyd al-Adho - Qurbon hayoti kuni (Dam olish kuni) (oy chiqishiga qarab bir kunga o'zgarishi mumkin)


 

1 - Sentyabr - Mustaqillik kuni. (Dam olish kuni)


2 - Sentyabr - Bilimlar kuni.


 

1 - Oktyabr - Ustoz va murabbiylar kuni. (Dam olish kuni)

O'zbekiston shaharlari ob-havo ma'lumotlari

Orbita.Uz do'stlari:

Ziyo istagan qalblar uchun:

O'zbek tilidagi eng katta elektron kutubxona!

​Ўзбекча va o'zbekcha o'zaro transkripsiya!
O'zbekcha va ўзбекча ўзаро транскрипция!

Bizning statistika


Orbital latifalar :) :)

УлыбаюсьУлыбаюсьУлыбаюсь

Horijlik sayyoh samarqandlik matematik olimdan so'rayapti (ko'chada):

-kechirasiz, Registon maydonini qanday topsam bo'ladi?

-eni va bo'yini ko'paytirasiz, ya'ni, S=ab...


Mavzuga oid boshqa materiallar

Birliklar Konvertori

Birlik / Kattalik turini tanlang:
Qiymatni kiriting:

Natijaviy qiymat:

© Orbita.uz

Kontent statistikasi

Foydalanuvchilar soni : 368
Kiritilgan mаqolalar soni : 884
O'qilgan sahifalar soni : 12502883

Tafakkur durdonalari

Ilm-Fan Taraqqiyotni yetaklovchi kuchdir!