Orbita . U Z

...Ilm-fan fazosi uzra!

  • Shrift o'lchamini kattalashtirish
  • Odatiy shrift o'lchami
  • Shrift o'lchamini kichiklashtirish
Bosh sahifa Maqolalar
Maqolalar

"Molekulyar yaproq": Sof energiya manbai bo'lishi mumkin bo'lgan molekula sintez qilindi

E-mail Chop etish
Maqola Reytingi: / 2
Juda yomon!A'lo! 

"Molekulyar yaproq":
Sof energiya manbai bo'lishi mumkin bo'lgan molekula sintez qilindi

Sezyapsizmi, sayyoramizda iqlim o'zgarishlari tobora yaqqol namoyon bo'lib bormoqda. Bu esa, olimlarni butun sayyora iqlimi va biosferasi uchun xavfsiz bo'lgan sof energiya manbalarini ishlab chiqish masalasi ustida bosh qotirishga majbur qilmoqda. Albatta, bu yo'nalishdagi ayrim amaliy ilmiy-texnik yutuqlar haqida siz allaqachon yaxshi bilasiz. Zero, bugungi kunda shamol parraklari, quyosh panellari kabi energiya manbalari bilan hech kimni hayron qoldirib bo'lmaydi. Lekin, sof energiya manbalari haqida gap ketganda, kam tilga olinadigan va keng ommaga deyarli oshkor qilinmagan bir yo'nalish borki, yaqin istiqbolda aynan ushbu yo'nalish toza va arzon energiya manbasi sifatida inqilobiy burilish yasashi mumkin.

Biz aytmoqchi bo'lgan muqobil, sof arzon energiya manbasi "molekulyar yaproq" deb nomlanadi. Olimlarning g'oyasiga ko'ra, ushbu "yaproq" tabiatdagi eng asosiy energiya o'zgartirgichi bo'lmish - fotosintez jarayonini sun'iy takrorlashi kerak. Qisqa qilib aytganda, olimlar fotosintez jarayonini sun'iy yo'l bilan amalga oshiradigan moddalarni va materiallarni ixtiro qilishmoqchi. Ya'ni, bu sun'iy yaproq bo'ladi desak aslo yanglishmaymiz. Faqat uning tashqi ko'rinishi biz bilgan oddiy yaproq va barglarni aynan takrorlashiga kafolat yo'q.

Yangilаndi: 29.01.2025 09:38
 

Qora materiya

E-mail Chop etish
Maqola Reytingi: / 12
Juda yomon!A'lo! 

Qora materiya

Koinotni tashkil qiluvchi materiyaning katta qismini biz ko'ra olmaymiz. 1932-yilda astrofizik olim Yan Oort galaktikamiz - Somon Yo'lining o'zida mavjud va kuzatish mumkin bo'lgan moddalari miqdoriga mos bo'lmagan tarzda, juda shiddat bilan aylanayotganini aniqladi. Ko'p o'tmay, yana bir astrofizik Frits Svikki shunga o'xshash effektni boshqa galaktikalar harakatida ham kuzatdi va ushbu, ko'zga ko'rinmas materiyani dunkle materie deb nomladi. Avvallari ushbu terminni "yashirin massa" deb tarjima qilinar edi. Lekin, yaqin-yaqindan beri endi ilm-fan kishilari uni "qora materiya" deb nomlashmoqda.

Yangilаndi: 14.02.2025 10:47
 

Har safar galaktika bo'ylab...

E-mail Chop etish
Maqola Reytingi: / 3
Juda yomon!A'lo! 

Har safar galaktika bo'ylab...

(Ayzek Azimovdan tarjima)

Bir necha yil avval qo'shni mahalladagi maktab binosida yong'in sodir bo'lgan edi. Lo'ndasini aytganda, u yerda olov deyarli bo'lmadi. Aksincha, xonalar va yerto'lani buruqsigan tutun qopladi xolos. Ushbu ko'ngilsiz hodisa yuz bergan paytda maktabda allaqachon darslar tugagan edi va shu sababli, xayriyatki, hech kim jabr ko'rmadi.

Shunga qaramay, yong'in kattalashib, kuchayib ketishini oldini olish uchun, xodimlar baribir o't o'chirish bo'limiga qo'ng'iroq qilishgan edi. Ko'chada birinchi o't o'chirish mashinasi paydo bo'lishi bilan, ko'p o'tmay atrofda tumonat tekin tomosha ishqibozlari to'planib ketdi. Tomosha uchun to'planib olgan olomonga qarab shunday taassurot uyg'onadiki, xuddi shaharning barcha bekorchi va dangasa takasaltanglari maktab binosini qanday yonishini ko'rish uchun shoshilib yetib kelishgandek go'yo... Odamlar ushbu kulfatni tomosha qilish uchun mashinalarda, velosipedda, ot-aravalarda kelishgan edi. Ko'pchilik albatta piyoda, yoki, yugurib ham kelganlar bor. Ba'zilar juft-juft bo'lib dugonalari bilan kelishgan bo'lsa, ba'zilar qariya ota-onasini ham va yosh bolalarini ham yetaklab kelgan. Nima deyishga ham hayronsan kishi...

Yangilаndi: 31.01.2025 10:53
 

Integral mikrosxemalar

E-mail Chop etish
Maqola Reytingi: / 54
Juda yomon!A'lo! 

Integral mikrosxemalar

Elektrotexnika va ayniqsa elektronika rivojlanib borar ekan, integral mikrosxemalarning ixtiro qilinishi zamonning inkor etib bo'lmas jiddiy talabiga aylanib bordi. Deyarli bir vaqtning o'zida bir-biridan bexabar ikki muhandis ixtirochi - Jek Sent-Kler Kilbi (1923-2005) va Robert Norton Noys (1927-1990) integral mikrosxemani ixtiro qilishgan.

Mutaxassislar integral mikrosxemalarni qisqartirib IMS deb yuritishadi. IMS bu - juda kichik o'lchamga keltirilgan elektr zanjiri bo'lib, u turli xil yarimo'tkazgichlarni qo'llash asosida tayyorlanadi. Ba'zan IMSni oddiygina qilib mikrochip ham deyiladi. Shunday IMS-mikrochiplar hozirgi kunda deyarli barcha turdagi elektron uskunalarda - oddiy choy qaynatuvchi elektr choynakdan tortib, murakkab kosmik apparatlarda ham keng qo'llanilmoqda.

Yangilаndi: 23.01.2025 07:45
 


Maqolaning 11 sahifasi, jami 32 sаhifа
Banner

Orbita.Uz infotekasi

Milliy bayramlarimiz

Yaqin kunlardagi rasmiy bayramlar, kasb bayramlari, muhim tarixiy va xalqaro sanalar.

26 - may - Kimyogarlar kuni


1 - iyun - Xalqaro bolalarni himoya qilish kuni


5 - iyun - Iyd al-Fitr - Ramazon hayiti (Dam olish kuni) (oy chiqishiga qarab bir kunga o'zgarishi mumkin)


13 - Iyd al-Adho - Qurbon hayoti kuni (Dam olish kuni) (oy chiqishiga qarab bir kunga o'zgarishi mumkin)


 

1 - Sentyabr - Mustaqillik kuni. (Dam olish kuni)


2 - Sentyabr - Bilimlar kuni.


 

1 - Oktyabr - Ustoz va murabbiylar kuni. (Dam olish kuni)

O'zbekiston shaharlari ob-havo ma'lumotlari

Orbita.Uz do'stlari:

Ziyo istagan qalblar uchun:

O'zbek tilidagi eng katta elektron kutubxona!

​Ўзбекча va o'zbekcha o'zaro transkripsiya!
O'zbekcha va ўзбекча ўзаро транскрипция!

Bizning statistika


Orbital latifalar :) :)

????????????????????????

Kimyo o'qituvchisi Boltavoyga savol beryapti:

-Boltavoy, doskada qaysi moddaning formulasi yozilgan?

Boltavoy vaziyatdan chiqmoqchi bo'lib:

-Domla, shu tilimni uchida turibdiyu, aytolmayapman-da!

Shunda domla rangi oqarib, titroq ovoz bilan:

-Tez tupurib tashla! Axir bu zaharli kislota-ku!!!


Mavzuga oid boshqa materiallar

Birliklar Konvertori

Birlik / Kattalik turini tanlang:
Qiymatni kiriting:

Natijaviy qiymat:

© Orbita.uz

Kontent statistikasi

Foydalanuvchilar soni : 368
Kiritilgan mаqolalar soni : 883
O'qilgan sahifalar soni : 12199550

Tafakkur durdonalari

Farzandlarimiz bizdan ko'ra kuchli, aqlli va baxtli bo'lishlari shart...

I. Karimov