Arximed (mil.avv. 287-212 y.) Yunonistonning Sirakuza shahrida deyarli butun umr shu shaharda yashab o�tgan. Uning otasi Fidiy ismli munajjim bo�lib, shahar hokimi Gieron huzuridagi ko�zga ko�ringan arboblardan biri bo�lgan. Arhimed ham ko�plab zmondoshlari singari, Misrdagi Ptolomeylar sulolasi tomonidan asos solingan ilg�or ilm-fan, yetuk mutafakkirlar olimlar va eng katta kutubxonalar maskani - Iskandariyada ta'lim oldi.

Iskandariyadagi ta'lim yakunlanganidan so�ng, Arximed Sirakuzaga qaytdi va o�z otasining hizmat vazifasini davomchisi sifatida faoliyat yuritdi.

Nazariy fan sohasida ushbu buyuk olimning mehnatlari tahsinga loyiq bo�lgan. Arximedning asosiy ilmiy ishlari matematika va geometriya, gidrostatika, mexanika hamda fizika sohalaridagi muammolarining amaliy yechimlarga tadbiqi bo�lgan. �Parabola kvadraturasi� asarida Arximed parabolaik segmentning maydonini hisoblash usulini batafsil bayon etdi. Shuni ta'kidlash kerakki, Arximed, integral hisoblashlar kashf etilishidan ikki ming yil avval ushbu yechimni uddalagan. �Aylana o�lchamlari haqida� asarida esa Arximed �pi� sonini qiymatini aniqladi va uning har qanday aylana uchun o�zgarmas qiymat ekanligini isbotladi. Biz hozirgacha butun sonlarni Arximed o�ylab topgan usul bilan hisoblaymiz.

Jenevada o�tkazilgan matbuot anjumani orqali, Nobel mukofoti laureati, olim Samuel Ting yaqin 2 yil davomida Xalqaro Kosmik Stantsiya (XKS) da o�rnatilgan �AMS-02� magnit alfa-spektrometri yordamida o�tkazilgan qora materiyani qidirish bo�yicha tadqiqotlarning dastlabki natijalarini ommaga ma�lum qildi.

Kley matematika instituti tomonidan e'lon qilingan "ming yillik masalalari" (Millennium Prize Problems) uzoq yillardan beri isboti topilmayotgan yetita matematik muammodan iborat. Bu masalalarning har birining yechimi uchun Kley instituti million AQSH dollari miqdorida mukofot va'da qilgan. Kley instituti mukofotni e'lon qilarkan, uni 1900-yilda e'lon qilingan Gilbert muammolari bilan qiyosladi. O'sha muammo uchun va'da qilingan mukofot XX-asr matematiklariga juda katta ta'sir o'tkazgani ta'kidlandi. Gilbert muammolari 23 ta masaladan iborat edi. Ulardan aksariyati hozir yechimi topilgan. Yechimsiz qolganlaridan biri-Riman gipotezasi "Ming yillik masalalari"ga ham kiritilgan.

Hozirgacha ushbu yetti masaladan faqat bittasigina yechimini topdi: Peterburglik matematik olim Grigoriy Yakovlevich Perelman "Puankare" gipotezasi isbotini topib, yechimini e'lon qildi.

Qolgon oltita muammo esa hamon yechimini kutmoqda, ular:

P- NP klasslarining tengligi nazariyasi

Xodj gipotezasi

Riman gipotezasi

Yang - Mills nazariyasi

Navy - Stoks tenglamalari

Berch va Svinerton-Dayer gipotezasi

P.S. Peterburglik matematik olim Grigoriy Yakovlevich Perelman 2010-yil "Puankare" gipotezasi isbotini topib, yechimini e'lon qildi. Ammo u mukofotdan voz kechdi. U o‘zi va yolg‘iz onasi uchun beriladigan arzimagan nafaqa hisobiga g‘aribona kun kechiradi, Kompyuter va yana boshqa allambala hisoblash texnikalaridan foydalanmaydi. Peterburg chetidagi kichik kulbasida doimiy bir nuqtaga tikilganicha muttassil o‘ylanib o‘tiradi. Undan intervyu olmoqchi bo‘lgan jurnalistlarni va voz kechilgan mukofotni o‘z hisobiga o‘tkazib berishni so‘rab va talab qilib(!) kelayotganlarni esa sanog‘i ham yo‘q. Lekin Perelman o'z onasidan boshqa hech kim bilan gaplashmaydi. Onasining aytishicha hozir u qolgan muammolardan birining ustida bosh qotiryotgan bo‘lishi mumkin ekan. Mukofotni olish yoki "Hayriya fondi" kabi boshqa tashkilotlarga o‘tkazish haqidagi fikrga esa uni javobi qat'iy: "Ilm pul bilan o‘lchanmaydi!!!"

qiziquvchilar uchun: http://www.claymath.org/

http://www.claymath.org/millennium/

Bizni ijtimoiy tarmoqlarda ham kuzatib boring:

Feysbukda: https://www.facebook.com/Orbita.Uz/

Tvitterda: @OrbitaUz

Google+ : https://plus.google.com/104225891102513041205/posts/

Telegramdagi kanalimiz: https://telegram.me/OrbitaUz

Muzdan olov chiqarish? qanday qilib?

Jyul Vernning “Kapitan Gattersning sayohatlari” nomli asarida qahramonlaring -48 gradusli qahraton sovuqda, o‘tsiz-olovsiz nochor ahvolga tushib qolishgani syujeti bor. Quyida ushbu syujet qahramonlari tilidan dialog keltiramiz: