Orbita . U Z

...Ilm-fan fazosi uzra!

  • Shrift o'lchamini kattalashtirish
  • Odatiy shrift o'lchami
  • Shrift o'lchamini kichiklashtirish
Bosh sahifa Maqolalar
Maqolalar

Organik sintez

E-mail Chop etish
Maqola Reytingi: / 12
Juda yomon!A'lo! 

Marselen BertloOrganik sintez

Gey-Lyussakning shogirdi bo'lgan farang kimyogari Teofil Jyul Peluz (1807-1867) tomonidan 1834-yilda kaliy sianid ta'sirida alkilsernokislota tuzlari orqali sianidli alkillarni tayyorlashga muvaffaq bo'ldi. O'sha yilning o'zida Jan Batist Dyuma (1800-1884) tomonidan o'yuvchi kaliy ta'sirida xloroformdan chumoli kislotasi hosil bo'lishi aniqlandi. Shu tariqa, Dyuma galogen hosilalaridan gidroliz usuli bilan kislotalarni olish yo'lini topgan edi.

1842-yilda ishqoriy metallarning amalgammasi orqali galogen hosilalarini tiklash usulini Melzens ismli kimyogar taklif qildi. Oradan besh yil o'tib, 1848-yilda bir guruh olimlar - Jan Batist Dyuma, Malaguti, Leblan, Frankland hamda, Kolbyelar tomonidan kam uglerodli birikmalardan nitrillar vositasida kislotalarni olish usuli taklif qilindi. Shu paytning o'zida, olmon kimyogari Erxald Micherlix (1794-1863), tarixda birinchi marta, to'yingan azot kislotasi va oltingugurt kislotasi aralashmasi orqali, nitrobenzol va benzol moddalarini sintez qilishga muvaffaq bo'ldi.

Yangilаndi: 21.01.2025 07:56
 

6766 yilda bir keladigan noyob kometa Samarqandlik astronom tomonidan suratga olindi

E-mail Chop etish
Maqola Reytingi: / 17
Juda yomon!A'lo! 

6766 yilda bir keladigan noyob kometa Samarqandlik astronom tomonidan suratga olindi

Ilmiy manbalarda C/2020 F3 (NEOWISE) nomi bilan qayd etilayotgan kometani shu kunlarda shimoliy yarimsharda shom oqqandan keyin kuzatish imkoni mavjud bo'lmoqda. Kometa ancha xiraligi sababli uni oddiy ko'z bilan ko'rish qiyin.

Mazkur kometaning o'ziga xosligi shundaki, u juda cho'zinchoq parabolik orbitaga ega bo'lib, juda uzoq davriylikda - har 6766 yilda bir marta qaytar ekan. Shu yilning 27-mart kuni kashf qilingan mazkur kometani Samarqandlik havaskor astronom Ma'ruf Karaev suratga olishga muvaffaq bo'ldi. Quyida ushbu fotosuratlarni taqdim etamiz:

Yangilаndi: 21.01.2025 09:01
 

Gertsshprung-Rassel diagrammasi

E-mail Chop etish
Maqola Reytingi: / 13
Juda yomon!A'lo! 

Gertsshprung-Rassel diagrammasi

Agar yulduzlarni fizik xossalariga ko'ra diagrammaga terib chiqilsa, ular o'z evolyutsion bosqichiga muvofiq, yaqqol namoyon bo'luvchi guruhlarga ajraladi

Yulduzlarning turlari ko'p. Diametri Quyoshnikidan 30 barobar katta bo'lgan yulduzlar ham bor va shuningdek, yerdagi yirik bir shahar kattaligicha keladigan o'lchamdagi yulduzlar ham bor. Shu darajada qaynoq yulduzlar borki, ularning nurlanish spektridagi asosiy rang - binafsharang bo'ladi; qolaversa, yana shu darajada «sovuqroq» yulduzlar ham borki, ular spektrda to'q-qizil rang bilan namoyon bo'ladi va juda xira tortib qolgan bo'ladi. XIX-asrda astronomiyada tub burilish sodir bo'ldi. Olimlar mumtoz falakkiyotshunoslik ilmi - klassik astronomiyadan chetlashib, astrofizika sohasiga qadam qo'ya boshladilar. Agar mumtoz astronomiyada markaziy savollar «Qayerda? qanday va qayoqqa harakatlanyapti?» qabilida qo'yilgan bo'lsa, endi, astrofizikada masalaning mohiyatini ochishi kerak bo'lgan savollar «Bu nima o'zi? Qanday kelib chiqqan va qanday tuzilgan?» - tarzida yangray boshladi. Bu boradagi qilinishi kerak bo'lgan birlamchi vazifalardan biri, yulduzlarni hech bo'lmaganda, tashqi qiyofasiga ko'ra tasniflash masalasi edi. Aynan shu masala ustida bir-biridan mustaqil ravishda bosh qotirgan ikki olim - Daniyalik Eynar Gertsshprung (1873-1967) va AQShlik Genri Rassel (1877-1957) tomonidan hozirda astrofizikada keng qo'llaniladigan va fanda «Gertsshprung-Rassel diagrammasini» deb yuritiladigan yulduzlar diagrammasi yaratilgan. Yozilishi va talaffuzi biroz qiyin bo'lgani sababli, Gertsshprung-Rassel diagrammasini ko'pincha «GR diagrammasi» deb qisqartiriladi.

Yangilаndi: 21.01.2025 09:02
 

Uchburchak son

E-mail Chop etish
Maqola Reytingi: / 20
Juda yomon!A'lo! 

Uchburchak son

Uchburchak son bu - shaklli sonlardan biri bo'lib, u teng tomonli uchburchak shaklida terib chiqilishi mumkin bo'lgan nuqtalar miqdorini ifodalaydigan sondir. Arifmetik nuqtai nazardan, n-chi uchburchak son bu - dastlabki n ta natural sonlarning yig'indisiga teng bo'ladi.

Tn=0, 1, 2 ... lar uchun uchburchak sonlar ketma-ketligi quyidagicha bo'ladi: 0, 1, 3, 6, 10, 15, 21, 28, 36, 45, 55, 66, 78, 91, 105, 120 ...

Yangilаndi: 22.01.2025 07:49
 


Maqolaning 3 sahifasi, jami 32 sаhifа
Banner

Orbita.Uz infotekasi

Milliy bayramlarimiz

Yaqin kunlardagi rasmiy bayramlar, kasb bayramlari, muhim tarixiy va xalqaro sanalar.

26 - may - Kimyogarlar kuni


1 - iyun - Xalqaro bolalarni himoya qilish kuni


5 - iyun - Iyd al-Fitr - Ramazon hayiti (Dam olish kuni) (oy chiqishiga qarab bir kunga o'zgarishi mumkin)


13 - Iyd al-Adho - Qurbon hayoti kuni (Dam olish kuni) (oy chiqishiga qarab bir kunga o'zgarishi mumkin)


 

1 - Sentyabr - Mustaqillik kuni. (Dam olish kuni)


2 - Sentyabr - Bilimlar kuni.


 

1 - Oktyabr - Ustoz va murabbiylar kuni. (Dam olish kuni)

O'zbekiston shaharlari ob-havo ma'lumotlari

Orbita.Uz do'stlari:

Ziyo istagan qalblar uchun:

O'zbek tilidagi eng katta elektron kutubxona!

​Ўзбекча va o'zbekcha o'zaro transkripsiya!
O'zbekcha va ўзбекча ўзаро транскрипция!

Bizning statistika


Orbital latifalar :) :)

Massaning saqlanish qonuni


Mavzuga oid boshqa materiallar

Birliklar Konvertori

Birlik / Kattalik turini tanlang:
Qiymatni kiriting:

Natijaviy qiymat:

© Orbita.uz

Kontent statistikasi

Foydalanuvchilar soni : 368
Kiritilgan mаqolalar soni : 884
O'qilgan sahifalar soni : 12587006

Tafakkur durdonalari

Farzandlarimiz bizdan ko'ra kuchli, aqlli va baxtli bo'lishlari shart...

I. Karimov