Orbita . U Z

...Ilm-fan fazosi uzra!

  • Shrift o'lchamini kattalashtirish
  • Odatiy shrift o'lchami
  • Shrift o'lchamini kichiklashtirish
Bosh sahifa Moziyga nazar Bosqich va tirsaklar doimo biz bilan.

Bosqich va tirsaklar doimo biz bilan.

E-mail Chop etish PDF
Maqola Reytingi: / 4
Juda yomon!A'lo! 

Bosqich va tirsaklar doimo biz bilan.

Bulutsiz quyoshli kunduzning songgi bosqichi kirib, quyosh ufqqa bosh qoydi Siz shoshmasdan qadam tashlab yurganingizda, quyosh botgunicha bosib otib oladigan yol bir bosqich masofaga teng. Aslida mazkur eng sodda va qadimgi masofa olchov birligi dunyoning koplab qadimiy xalqalrida mavjud bolsa-da, etimologik nuqtai nazardan, boshqa tillardan kora, ozbek tilida bu misol, soz ozagidan ham yaqqol namiyon boladi. Bosqich bosish, bosib otish sozlari bilan aloqadir ekanligini darhol payqash mumkin. Bunday masofani bosib otishga tahminan 2 daqiqa vaqt ketadi. Bosqich bu eng qadimiy olchov birliklaridan biridir. Tushunarliki, u doimiy bolishi qiyin, yoki, mumkin eham emsa. Chunki qadam va tezlik hamma odamlarda har hil. Uning aniq masofaviy qiymati 185 dan (Rim bosqichi) 195 metrgacha qiymatlarda ozgarv turgan (masalan, 192 qadimgi yunon olimpiya bosqich masofasi). Umuman olganda, bosqichlar qadimgi Bobilda, bundan uch ming yillar muqaddam, hozirgi Iroq hududlarida gullab yashnagan podsholikda dunyoga kelishgan. U yerda bosqichni 360 tirsak uzunligidagi masofa sifatida aniqlashgan. Odamlarning ortacha tirsak uzunliklari esa tahminan 53-54 sanimetr deb hisobga olsak, qadimgi Bobil bosqichi masofa uzunligi tahminan 190 194 merlar orasida bolgan.

Tirsak tarixda koplab xalqlarda uzunlik olchov birligi hisoblangan. Masalan, eramizdan avvalgi V asrda Misrliklarda aynan shu uzunlik olchov birligi keng qollanilganligi haqida Gerodot oz Tarix kitobida qayd etgan. Misrda podsho tirsagi deb ataluvchi tirsak 52,4 santimetr bolgan. Ammo Misrlik oddiy fuqaro kundalik turmushda qisqa tirsak deb ataluvchi hozirgi olchamlarga ogirilganda 45 santimetr keladigan uzunlik birligidan koproq foydalanishgan ekan. bularning barchasi haqida olimlar, Nil daryosining Asvon yaqinidan oqib otuvchi qismidagi Elfan-tin oroli yaqinidan topilgan qadimgi Misr memoriy inshooti orqali aniqlab olishgan. Al-fantin nilomeri deb ataluvchi, asosan Nil daryosi sathini olchashga hizmat qilgan bu inshoot, butun yuzasi boylab qadimgi Misr yozuvlari bilan toldirib tashlangan va ularda xususan olchov birliklari haqida ham tafsilotlar keltirilgan edi. Aynan osha inshootdan olingan malumotlar asosida trsakning ham oz navbatida 7 ta kaft uzunligiga, kaft esa 4 barmoq qalinligiga tenglashtirilganligini aniqlash mumkin boldi. Qadimgi Misrliklarning barmogI qalinligi esa tahminan 18.71 milimetr bolganligini, yuqoridagi malumotlar asosida arifmetik amallar orqali hisoblab toppish qiyin emas.

Yangilаndi: 21.07.2013 04:37  
Maqola yoqdimi? Do'stlaringizga ham tavsiya qiling:

Sizda mulohaza qoldirish imkoniyati mavjud emas. Mulohaza qoldirish uchun saytda ro'yxatdan o'tish kerak.

Banner

Orbita.Uz infotekasi

Milliy bayramlarimiz

Yaqin kunlardagi rasmiy bayramlar, kasb bayramlari, muhim tarixiy va xalqaro sanalar.

26 - may - Kimyogarlar kuni


1 - iyun - Xalqaro bolalarni himoya qilish kuni


5 - iyun - Iyd al-Fitr - Ramazon hayiti (Dam olish kuni) (oy chiqishiga qarab bir kunga o'zgarishi mumkin)


13 - Iyd al-Adho - Qurbon hayoti kuni (Dam olish kuni) (oy chiqishiga qarab bir kunga o'zgarishi mumkin)


 

1 - Sentyabr - Mustaqillik kuni. (Dam olish kuni)


2 - Sentyabr - Bilimlar kuni.


 

1 - Oktyabr - Ustoz va murabbiylar kuni. (Dam olish kuni)

O'zbekiston shaharlari ob-havo ma'lumotlari

Orbita.Uz do'stlari:

Ziyo istagan qalblar uchun:

O'zbek tilidagi eng katta elektron kutubxona!

​Ўзбекча va o'zbekcha o'zaro transkripsiya!
O'zbekcha va ўзбекча ўзаро транскрипция!

Bizning statistika


Orbital latifalar :) :)

????????????????????????

Kimyo o'qituvchisi Boltavoyga savol beryapti:

-Boltavoy, doskada qaysi moddaning formulasi yozilgan?

Boltavoy vaziyatdan chiqmoqchi bo'lib:

-Domla, shu tilimni uchida turibdiyu, aytolmayapman-da!

Shunda domla rangi oqarib, titroq ovoz bilan:

-Tez tupurib tashla! Axir bu zaharli kislota-ku!!!


Birliklar Konvertori

Birlik / Kattalik turini tanlang:
Qiymatni kiriting:

Natijaviy qiymat:

© Orbita.uz

Kontent statistikasi

Foydalanuvchilar soni : 368
Kiritilgan mаqolalar soni : 880
O'qilgan sahifalar soni : 11838822

Tafakkur durdonalari

Xitoydan bo'lsa ham ilm o'rganinglar.

Hadis