Orbita . U Z

...Ilm-fan fazosi uzra!

  • Shrift o'lchamini kattalashtirish
  • Odatiy shrift o'lchami
  • Shrift o'lchamini kichiklashtirish
Bosh sahifa Moziyga nazar
Qadimgi dunyo halqlari foydalangan birliklar

Arpa doni; No'xot donasi (Karat va Gran)

E-mail Chop etish PDF
Maqola Reytingi: / 4
Juda yomon!A'lo! 

Arpa doni; No'xot donasi

(Karat va Gran)

Yevropaning[1] har qanday dorixonasida turli xildagi vazn o'lchash tarozilarining qadoqtoshlari oradisa albatta Gran ham bo'ladi. Gran paydo bo'lganiga "atiga" ikki ming yil bo'ldi holos. Granning etalon vazni bir o'simlikning donining vazniga teng. Qaysi deysizmi? Bu odata arpa boshog'idagi bir dona donning vazniga tenglashtirilgan. Lekin tarixchilarning ta'kidlashicha, qadimda har bir tamaddun o'choqlarida mahalliy sharoitdan kelib chiqib gran uchun turli xil donlarning vazni qabul qilingan ekan. Masalan Akatsiyaning doni ham bu maqsadga muofiq kelavergan.

Gran so'zining kelib chiqishi ham qadimgi lotin tilidagi "granum" - don, yorma ma'nolarini anglatuvchi so'zan kelib chiqqan. Ingliz tilida don ham, o'lchov grani ham - "grain", eski nemis tilida ham don bu - Granno bo'lgan.

Yangilаndi: 30.01.2025 10:02
 

Ilk Bobil Talantlari.

E-mail Chop etish PDF

Ilk Bobil Talantlari.

 

Tarozudek benazir innovatsiya va vazn o’lchovi vositasini qadimdagi eng qimmatbaho material – metall ishlab chiqaruvchilari ixtiro qilishgan. Qadimda metall qazib olish juda o'g’ir mehnat bo’lgan va olingan har bir metall parchalari o’ta qadrlangan. Aynan o’shalar bu metall parchalariga raqam yoki boshqa belgilar vositasida uning vaznini ifodalovchi belgilar qo’ya boshlaganlar. Xuddi o’sha belgi qo’yilgan metall parchalari tanga pullarning eng dastlabki, sodda ko’rinishdagi namumansi hisoblanadi.

Vaznni o’lchashdan maqsad, biror bir jismdagi moddaning miqdorini aniqlashdir. Jismning massasini undagi modda miqdori hammadan ham aniqroq ifodalaydi. Lekin, hattoki bizga yaqin XIX asrda ham jismning vazni va og’irligini farqiga unchalik borishmagan. Biz keyinchalik,  vaznni aniqlashning turli usullari haqida so’z yuritganimizda, aslida jismning massasini aniqlashni nazarda tutamiz. Kundalik tajribada odatda, «tortib ko’rish» tushunchasi ostida buyum yoki mahsulotning massasini biror bir vazndagi etalon bilan taqqoslab ko’rish tushuniladi. Biz ham an’anaga ko’ra qadimgi dunyo xalqalrining o’lchov tizimlari haqida so’z borganda, o'g'irlik va vazn oolchov birliklarini bir biridan alohida, aniq chegara asosida ko’rib chiqamiz.

Yangilаndi: 24.09.2018 08:29
 


Maqolaning 4 sahifasi, jami 5 sаhifа
Banner

Orbita.Uz infotekasi

Milliy bayramlarimiz

Yaqin kunlardagi rasmiy bayramlar, kasb bayramlari, muhim tarixiy va xalqaro sanalar.

26 - may - Kimyogarlar kuni


1 - iyun - Xalqaro bolalarni himoya qilish kuni


5 - iyun - Iyd al-Fitr - Ramazon hayiti (Dam olish kuni) (oy chiqishiga qarab bir kunga o'zgarishi mumkin)


13 - Iyd al-Adho - Qurbon hayoti kuni (Dam olish kuni) (oy chiqishiga qarab bir kunga o'zgarishi mumkin)


 

1 - Sentyabr - Mustaqillik kuni. (Dam olish kuni)


2 - Sentyabr - Bilimlar kuni.


 

1 - Oktyabr - Ustoz va murabbiylar kuni. (Dam olish kuni)

O'zbekiston shaharlari ob-havo ma'lumotlari

Orbita.Uz do'stlari:

Ziyo istagan qalblar uchun:

O'zbek tilidagi eng katta elektron kutubxona!

​Ўзбекча va o'zbekcha o'zaro transkripsiya!
O'zbekcha va ўзбекча ўзаро транскрипция!

Bizning statistika


Orbital latifalar :) :)

Matematikning hayotidagi eng go‘zal lahzalari - uning teorema isbotini topgani, lekin, qilgan xatosini hali fahmlamagini vaqtlari bo‘lsa kerak.


Mavzuga oid boshqa materiallar

Birliklar Konvertori

Birlik / Kattalik turini tanlang:
Qiymatni kiriting:

Natijaviy qiymat:

© Orbita.uz

Kontent statistikasi

Foydalanuvchilar soni : 368
Kiritilgan mаqolalar soni : 883
O'qilgan sahifalar soni : 12352403

Tafakkur durdonalari

Farzandlarimiz bizdan ko'ra kuchli, aqlli va baxtli bo'lishlari shart...

I. Karimov