Nobel-2019. Kimyo sohasida Nobel mukofoti egalarining ilmiy ishlari haqida batafsil

Demak, bu yilgi kimyo bo‘yicha Nobel egalari «litiy-ion batareykalarini ixtiro qilganliklari uchun» ushbu eng nufuzli ilmiy mukofotga munosib ko‘rildilar. Laureatlarning ikkitasi – Jon Gudenou hamda, Stenli Uittingem AQShlik bo‘lsa, uchinchi laureat - Akira Yoshino – Yaponiyalik kimyogardir. Ta’bir joiz bo‘lsa, ular insoniyatga qayta zaryadlasa bo‘ladigan, yengil, ixcham va xavfsiz tok manbaini – litiy ion batareykalarini taqdim qilganliklari uchun Nobelga sazovor bo‘lishdi.

Nobel-2019. Fizika sohasida Nobel mukofoti egalarining ilmiy ishlari haqida batafsil

Avval xabar berganimizdek, bugun Stokgolmda Shvetsiya Qirollik Akademiyasi tomonidan, joriy yilgi fizika bo‘yicha Nobel mukofoti egalari e’lon qilindi. Unga ko‘ra, «Koinotning tadrijiy evolyutsiyasi va Yerning Koinotdagi o‘rnini tushuntirib bergani uchun» ta’rifi bilan, AQShning Prinston universiteti professori Jeyms Piblsga teng yarim ulush bilan, hamda, «fizik kosmologiya sohasidagi nazariy kashfiyotlari uchun ta’rifi» bilan Jeneva universiteti olimi Mishel Mayorga chorak ulush bilan, hamda, «Quyosh turidagi yulduz atrofida aylanayotgan ekzosayyorani kashf qilgani uchun» ta’rifi bilan Kembrij universiteti professori Didye Kelozga chorak ulushdan taqsimlab beriladigan bo‘ldi (u shuningdek, Jeneva universiteti professori hamdir va Mishel Mayor bilan birga ishlaydi).

Nobel-2019. Fiziologiya va Tibbiyot yo'nalishidagi bu yilgi Nobel egalari e'lon qilindi

7-oktaybr kuni Stokgolmda Karolin Instituti tomonidan, 2019-yilgi tibbiyot va fiziologiya bo‘yicha Nobel mukofoti egalari e’lon qilindi. Ma’lum qilinishicha, bu yilgi Nobel Uilyam Kelin, ser Piter Retkliff, hamda Gregg Semensaga topshirilar ekan.

Joriy yilgi mukofot sohiblari hujayralarning kislorod mavjudligini qanday aniqlashi, hamda, unga moslashishi mexanizmlarini aniqlaganliklari uchun taqdirlanadigan bo‘ldi.

Bir kun qayoqqa ketdi?

Hech tasavvur qila olasizmi, taqvimda bir kun o‘z-o‘zidan g‘oyib bo‘lsa-ya? Aytaylik, 29-dekabrdan so‘ng, birdaniga 31-dekabr kelsa nima deysiz?! Bus-butun 1 sutka, ya'ni, 30-dekabr qayoqqa ketadi unda?

Maqola hazil mazmunda emas. Tinch okeanining janubiy qismida joylashgan Samoa davlatida 2011-yilda haqiqatan ham bir kun, ya'ni, 30-dekabr sanasi yo‘qolib qolgan!

Keling, avvaliga ushbu davlat bilan yaqindan tanishsak: Samoa – Tinch okeani o‘rtasida joylashgan orol davlat. 1962-yilda Yangi Zelandiya tarkibidan mustaqil bo‘lib chiqqan. Poytaxti Apia shahri. Mamlakatning avvalgi nomlarini eski xaritalarda G‘arbiy Samoa va yoki Germaniya Samoasi tarzida ham uchratishingiz mumkin (u hozirda ham mavjud bo‘lgan Amerika Samoasidan farqlash uchun shunday atalgan). Bunga sabab, XIX-asr oxiri va XX-asr boshlarida (1914-yilgacha) orol Germaniya tasarrufida bo‘lgan. 1914-yilda Samoani Yangi Zelandiya egallab olgan va to 1962-yilgacha, mamlakat Vellington ma’muriyati orqali boshqarilgan. Aynan shu sababdan, Samoa davlati o‘zining sobiq metropoliyasi bo‘lmish Yangi Zelandiya bilan iqtisodiy va ijtimoiy jihatdan hali ham kuchli aloqalarga ega. Aytish mumkinki, Samoa iqtisodiyoti ko‘p taraflama Yangi Zelandiya bilan aloqalar ustiga qurilgan.